1 V |
MIĘDZYNARODOWE ŚWIĘTO PRACY. Święto Pracy 1 maja na świecie obchodzone jest corocznie od 1890 roku. Z kolei w Polsce Święto Pracy zostało ustanowione świętem państwowym od 1950 roku. |
1 V 1940 |
Urodził się EDWARD REDLIŃSKI, prozaik, scenarzysta i dramatopisarz, reporter, autor groteskowo-realistycznych powieści i opowiadań m. in. Listy z Rabarbaru, Szczuropolacy, Konopielka, Awans, Krfotok. 80. rocznica urodzin |
2 V |
DZIEŃ FLAGI RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Zostało wprowadzone 20 lutego 2004 roku. Dzień Flagi jest obchodzony między świętami państwowymi, tj. Świętem Pracy, które przypada na 1 maja a Świętem Konstytucji 3 Maja. Termin nie jest przypadkowy: w czasach PRL-u w tym dniu zdejmowano flagi państwowe po 1 maja, by nie pokazywano ich w dniu zdelegalizowanego przez komunistów Święta Konstytucji 3 Maja. Święto Flagi wypada 2 maja także dlatego, że tego dnia w 1945 roku biało-czerwoną flagę położono na Kolumnie Zwycięstwa - Siegessaule oraz na Reichstagu w Berlinie. |
2 V |
DZIEŃ POLONII I POLAKÓW ZA GRANICĄ. Obchodzone od 2002 roku. Ustanowione przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z inicjatywy Senatu RP – w dowód uznania wielowiekowego dorobku i wkładu Polonii i Polaków za granicą w odzyskanie przez Polskę niepodległości, wierność i przywiązanie do polskości oraz pomoc Krajowi w najtrudniejszych momentach. |
3 V |
ŚWIĘTO KONSTYTUCJI 3 MAJA. Obchodzone od 1919 roku. W czasie obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja 1792 wokół Warszawy skoncentrowano wiele jednostek wojskowych, których zabrakło w krytycznym momencie rosyjskiego ataku w 1792 roku. W okresie zaborów Polski celebrowanie rocznic Konstytucji 3 maja było zakazane przez wszystkich zaborców. Polacy, którzy odważyli się obchodzić publicznie to święto byli surowo karani przez policję. W 1892 roku za złożenie bukietu fiołków w rocznicę Konstytucji 3 maja aresztowany przez tajną policję rosyjską został w Warszawie nauczyciel Stanisław Mieczyński po czym wysłano go za ten czyn na trzyletnią zsyłkę do Odessy. Obchody rocznicy Konstytucji 3 maja były organizowane także w skupiskach Polonii, m.in. w Chicago. Po odzyskaniu niepodległości w 1918, rocznica Konstytucji 3 maja została uznana za święto narodowe uchwałą Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919. Po II wojnie światowej obchodzono je do 1946, kiedy w wielu miastach doszło do demonstracji studenckich. Od tego czasu władze komunistyczne zaprzestały i zabroniły publicznego świętowania, a próby manifestowania były często tłumione przez milicję. Święto to zostało oficjalne zniesione ustawą z 18 stycznia 1951 o dniach wolnych od pracy. Dopiero w roku 1981 ponownie władze świętowały to historyczne wydarzenie – świadczą o tym gazety codzienne z tego czasu m.in. Trybuna Ludu, Głos Robotniczy, Życie Warszawy. Tym samym w roku 1981 pierwszy raz po wojnie – i zaznacza to „Głos Robotniczy” z wydania 1-3.05.1981 – świętowano rocznicę Uchwały Majowej. Święto Narodowe Trzeciego Maja przywrócono ustawą z 6 kwietnia 1990 (weszła w życie 28 kwietnia). Pierwsze uroczyste obchody święta 3 maja w Warszawie na Placu Zamkowym w 1990 odbywały się w obecności prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego. |
3 V 1660 |
TRAKTAT POKOJOWY W OLIWIE pomiędzy Szwecją a Rzeczpospolitą kończący potop szwedzki, na mocy traktatu Jan II Kazimierz zrzekł się praw do tronu szwedzkiego, a Rzeczpospolita zatrzymała część Inflant. 360. Rocznica. |
3 V |
ŚWIATOWY DZIEŃ WOLNOŚCI PRASY. Święto obchodzone od 1993 roku ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. |
4 V 1910 |
Urodził się JERZY WALDORFF (zm. 29 XII 1999), pisarz, publicysta, krytyk muzyczny i działacz społeczny, inicjator społecznej zbiórki pieniędzy na odnowę warszawskich Starych Powązek. 110. rocznica urodzin |
6 V 1950 |
Urodził się ZBIGNIEW WODECKI (zm. 22 V 2017), polski piosenkarz, muzyk multiinstrumentalista i kompozytor, autor przebojów m. in. Chałupy Welcome to, Lubię wracać tam, gdzie byłem, Z Tobą chcę oglądać świat, Zacznij od Bacha. 70. rocznica urodzin. |
7 V 1840 |
Urodził się PIOTR CZAJKOWSKI (zm. 6 XI 1893), rosyjski kompozytor i pianista, klasyk romantyzmu, autor poematów symfonicznych, oper, baletów, koncertów, symfonii, m.in. I koncertu fortepianowego b-moll, jednego z najbardziej znanych koncertów fortepianowych na świecie. 180. rocznica urodzin. |
8 V |
DZIEŃ BIBLIOTEKARZA I BIBLIOTEK. Święto obchodzone od 1985 roku. Święto to zostało zainicjowane przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich i od wielu lat rozpoczyna Tydzień Bibliotek, trwający od 8 do 15 maja. |
8 V |
MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ZWYCIĘSTWA. Święto upamiętniające zakończenie II wojny światowej. Święto obchodzone od 1945 roku. |
9 V |
DZIEŃ EUROPY. Dzień 9 maja jest oficjalnym symbolem Unii Europejskiej. Został ustanowiony w rocznicę przedstawienia planu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, znanego jako Plan Schumana, przez Roberta Schumana 9 maja 1950. Dzień ten czasami, dla odróżnienia od Dnia Rady Europy, nazywany jest Dniem Unii Europejskiej. Nie jest to jednak poprawna nazwa, gdyż według uchwały Parlamentu Europejskiego dzień ten jest nazywany Dniem Europy i taka jego nazwa figuruje we wszystkich oficjalnych dokumentach i materiałach Unii Europejskiej. |
9 V 1805 |
Zmarł FRIEDRICH von SCHILLER (ur. 10 XI 1759), niemiecki poeta, dramatopisarz, historyk i estetyk, wybitny przedstawiciel klasyki weimarskiej, twórca dramatów m. in. Maria Stuart, Intryga i miłość, ballad Rękawiczka. 215. rocznica śmierci. |
9 V 1935 |
Urodziła się HALINA POŚWIATOWSKA (zm. 11 X 1967), poetka, prozaik, autorka zbiorów poezji m. in. Hymn bałwochwalczy, Oda do rąk, Dzień dzisiejszy, autobiografii Opowieść dla przyjaciela. 85. rocznica urodzin. |
12 V |
MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ PIELĘGNIAREK. Święto ustanowione przez Międzynarodową Radę Pielęgniarek (ICN) na Kongresie w Meksyku w 1973 roku. |
12 V 1970 |
Zmarł WŁADYSŁAW ANDERS (ur. 11 VIII 1892), generał i polityk, dowódca Armii Polskiej w ZSRR, Armii Polskiej na Wschodzie i 2 Korpusu Polskiego znanego z walk o Monte Cassino. 50. rocznica śmierci |
12 V 1935 |
Zmarł JÓZEF PIŁSUDSKI (ur. 5 XII 1867), działacz społeczny i niepodległościowy, żołnierz, polityk, mąż stanu, członek Polskiej Partii Socjalistycznej i jej przywódca w kraju, komendant 1 Brygady Legionów, naczelny wódz Armii Polskiej, naczelnik państwa, pierwszy marszałek Polski, przywódca obozu sanacji po przewrocie majowym, dwukrotny premier Polski. 85. rocznica śmierci. |
14 V 1925 |
Zmarł HENRY RIDER HAGGARD (ur. 22 VI 1856), angielski powieściopisarz, autor powieści przygodowych, awanturniczych, m. in. Kopalnia króla Salomona, Kleopatra, Pierścień królowej Saby. 95. rocznica śmierci. |
14 V 1930 |
Zmarł WŁADYSŁAW ORKAN, właśc. Franciszek Ksawery Smaciarz (Szmaciarz) (ur. 27 XI 1875), prozaik, dramaturg, publicysta i poeta, tworzący w okresie Młodej Polski, autor m.in. powieści Komornicy, W roztokach. 90. rocznica śmierci. 145. rocznica urodzin. |
15 V |
MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ RODZINY. Święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 września 1993 roku. |
17 V 1870 |
Urodził się LUCJAN RYDEL (zm. 8 IV 1918), poeta, prozaik, dramatopisarz i tłumacz, jego ślub z córką chłopa z Bronowic stał się wydarzeniem społecznym i artystycznym oraz inspiracją dla Wyspiańskiego do napisania Wesela. 150. rocznica urodzin. |
17 V |
ŚWIATOWY DZIEŃ TELEKOMUNIKACJI I SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO. Święto to upamiętnia powstanie Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego (17 maja 1865 roku). W 2006 roku przemianowano je na Światowy Dzień Telekomunikacji i Społeczeństwa Informacyjnego. |
18 V |
MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ MUZEÓW. Święto ustanowione w Moskwie 28 maja 1977 roku, przez Międzynarodową Radę Muzeów (ICOM, International Council of Museums), działającą przy UNESCO. |
18 V 1910 |
Zmarła ELIZA ORZESZKOWA (ur. 6 VI 1841), powieściopisarka, nowelistka i publicystka, propagatorka pracy organicznej, autorka m. in. powieści Nad Niemnem, Meir Ezofowicz, Niziny, Dziurdziowie, zbiorów opowiadań i nowel Gloria victis. 110. rocznica śmierci. |
18 V 1920 |
Urodził się Święty JAN PAWEŁ II [KAROL WOJTYŁA] (zm. 2 IV 2005), duszpasterz, filozof, nauczyciel akademicki, dramaturg, poeta, poliglota, arcybiskup metropolita krakowski, kardynał, w 1978 r. wybrany na papieża przyjął imię Jan Paweł II, święty Kościoła katolickiego. 100. rocznica urodzin. 15. rocznica śmierci. |
19 V 1965 |
Zmarła MARIA DĄBROWSKA (ur. 6 X 1889), powieściopisarka i publicystka, eseistka, tłumaczka, jedna z ważniejszych polskich powieściopisarek XX wieku, autorka m. in. sagi rodzinnej Noce i dnie. 55. rocznica śmierci. |
20 V 1955 |
Urodził się ZBIGNIEW PREISNER, kompozytor, twórca muzyki filmowej, m. in. do filmów Krzysztofa Kieślowskiego Podwójne życie Weroniki, Trzy kolory. Niebieski, telewizyjnego cyklu Dekalog oraz do filmów Agnieszki Holland Tajemniczy ogród, Europa, Europa. 65. rocznica urodzin. |
20 V 1935 |
Urodziła się HANNA KRALL, pisarka, publicystka, reporterka, autorka m. in. prozy reportażowej Zdążyć przed Panem Bogiem, napisanej na podstawie wspomnień Marka Edelmana, dowódcy powstania w getcie warszawskim. 85. rocznica urodzin. |
21 V |
ŚWIATOWY DZIEŃ RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ. Święto obchodzone od 2002 roku. |
22 V |
DZIEŃ PRAW ZWIERZĄT. Święto obchodzone od 1997 roku. |
22 V 1885 |
Zmarł VICTOR MARIE HUGO (ur. 26 II 1802), francuski pisarz, polityk, jeden z najważniejszych twórców literatury francuskiej i czołowy przedstawiciel romantyzmu francuskiego, autor m.in. powieści Nędznicy, Katedra Marii Panny w Paryżu. 135. rocznica śmierci. |
24 V 1940 |
Urodził się IOSIF BRODSKI (zm. 28 I 1996), rosyjski poeta, eseista i tłumacz, autor zbiorów wierszy i poematów m. in. Wielka elegia dla Johna Donne'a, Koniec pięknej epoki, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1987. 80. rocznica urodzin. |
24 V 1905 |
Urodził się MICHAIŁ ALEKSANDROWICZ SZOŁOCHOW (zm. 21 II 1984), rosyjski powieściopisarz, autor m. in. epopei powieściowej Cichy Don, Los człowieka, laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1965 r. 115. rocznica urodzin. |
26 V |
DZIEŃ MATKI. Święto obchodzone jako wyraz szacunku dla wszystkich matek. Data obchodów Dnia Matki zależy od kraju, w którym jest świętowany. W Polsce obchodzone jest 26 maja. |
27 V 1840 |
Zmarł NICCOLÒ PAGANINI (ur. 27 X 1872), włoski skrzypek i kompozytor, twórca wariacji, koncertów skrzypcowych, autor słynnych 24 Kaprysów na skrzypce solo, najwybitniejszy wirtuoz skrzypiec wszech czasów. 180. rocznica śmierci. |
30 V 1640 |
Zmarł PETER PAUL RUBENS (ur. 28 IV 1577), flamandzki malarz, rysownik i grafik, jeden z najwybitniejszych twórców okresu baroku, autor Ogrodów miłości, Tańca wieśniaków, krajobrazów będących jednymi z najpiękniejszych dzieł sztuki flamandzkiej m. in. Zachód słońca, krajobrazów z tęczą, Powrót z pracy. 380. rocznica śmierci. |
30 V 1960 |
Zmarł BORIS PASTERNAK (ur. 10 II 1890), rosyjski prozaik, poeta i tłumacz pochodzenia żydowskiego, autor powieści Doktor Żywago, laureat Nagrody Nobla w 1958 roku, której nie przyjął. 60. rocznica śmierci. 130. rocznica urodzin 31. |
31 V |
ŚWIATOWY DZIEŃ ROZWOJU KULTURALNEGO. Święto obchodzone od 2002 roku. |